* Her Sene Kaç Kişi Diyet Yapıyordur
Kimler “diyette” görelim..
Ya da kaçımız doğru ve sağlıklı yapıyoruz ?
Zayıflamak adına uygulanan yöntemler sağlık açısından çok önemlidir. Maalesef yanlış metodlar uygulanarak yapılan diyetin faydadan çok zararı olabiliyor. Hatta bu o kadar önemlidir ki bazen yanlış bir diyet (beslenme düzeni) sizi ömür boyu istemediğiniz bir (katı) diyete uymak zorunda bırakabilir. Ayrıca kişiye özel hazırlanmayan bir beslenme menüsünün stres artışı, halsizlik, enerji düşüklüğü ve bazen de bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi birçok farklı olumsuz etkisi olabilmektedir.
Toplumda diyet algısı
Diyet yapmak artık o kadar yaygınlaştı ki düzenli bir şekilde tekrar tekrar hobi niyetine tekrar tekrar başlayıp bırakanların artık herkesin çevresinde olduğuna eminim. Yanlış anlaşılmasın 3-5 kg alıp vermek için tekrar bir uzmandan destek alanların sağlıksız birşey yaptıklarını düşünmüyorum, fakat belli aralıklar ile 20-30 kg verip tekrar alma döngüsüne girenler sağlık problemleri ile karşı karşıya kalabilirler.
Diyet yapmak artık milli bir meşgale olmuş vaziyette. Sanırım buna trend adını da verebiliriz. Fakat bir beslenme uzmanı olarak bu durum benim için de üzücü. O nedenle ben ve meslektaşlarım toplumda sağlıklı beslenmeyi yaygınlaştırıp obezitenin azalmasına katkımız olması için yoğun çaba içerisindeyiz.
Boston Tıp Merkezi verilerine göre Amerika’da her sene yaklaşık 45 milyon insan diyete başlıyor. Bu bizim nüfusumuzun yarısından bile fazla bir rakam. Bir diğer ilginç ve bence bir o kadar da korkunç bilgi ise Amerika’da her sene zayıflama amaçlı kullandıkları besin desteği ve ilaçlara yaklaşık 33 milyar dolar harcanıyor. Bu para ile yaklaşık 20 tane uzay mekiği üretilebilmektedir!
Zayıflamanın Faydaları
Sağlıklı kilo kaybı bilindiği gibi birçok sağlık faydasını beraberinde getirmektedir. Özellikle Tip 2 diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları ve osteoartrit gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltmaktadır. İlginizi çekebilecek bir istatistik vermek gerekirse sadece ağırlığınızın % 5-7’si kadar bir kilo kaybı bile bu hastalıklardan koruyucu etkilerinden faydalanabilmeniz için yeterlidir. (Referans: Amerikan, Kilo-Kontrolü Bilgi Ağı)
Zayıflamanın Zorlukları
Yağ kaybı hem psikolojik olarak hem de fizyolojik olarak bedeniniz ile ters duruma düştüğünüz ender durumlardandır. Vücut hep kilo almayı ve hiç vermemeyi yeğler, genetiğimiz öyle programlanmıştır. Bir zamanlar bizi koruyan bu genetik miras bugün bizim en büyük düşmanımız olacağını kim bilebilirdi.
Amerikan “Psikosomatik Tıp” dergisinin bir çalışmasında diyet yapmanın fazla kilo veya obezitenin çözümü için yeterli olamayacağını açıkladı. Sadece diyet yapıp beslenme alışkanlıklarını değiştirmeyen kişilerin tekrar kilo aldığını vurgulayan dergi ayrıca yanlış diyetler ile kilo vermenin olumsuz psikolojik etkileri de olabileceğini belirtti. Bunlara örnek olarak stres, anksiyete, kendine güvenin azalması, depresyon ve sinirlilik hali görülebilmektedir.
Kalori Kısıtlaması şart mı?
Kalori kısıtlaması diyet yapmanın en blinmiş ve uygulanan metodudur. Biz beslenme uzmanları da kalori kısıtlamasını kullansa da bunu mümkün olduğunca dengeli bir şekilde ve kişiye diyet yaptığını minumum düzeyde hissettirerek bunu gerçekleştirmekteyiz. Fakat farklı metodları kullanarak sağlıksız kilo vermek gelecekte farklı hastalıkların oluşumuna yol açacaktır.
Sağlıksız planlanmış bazı diyetler aşırı derecede kalori kısıtlaması veya bazı besin gruplarının eleminasyonu ile uygulanır. Buna bir makro-besin olarak karbonhidratı veya bir besin gurbu olarak meyveyi örnek gösterebilirim. Eleminasyon mantığı ile uygulanan diyetlerde kalıcı bir sonuç almak mümkün olmazken besin alımı eksikliğine bağlı birçok yan etki ve sağlık problemleri gelişebilmektedir. Örneğin saç dökülmesi, ciltte kuruluk, halsizlik, uyku bozukluğu, hormonal bozukluklar ve bunun gibi birçok farklı hastalık durumu.
Peki Diyet Nasıl Yapılmalı
Sağlıklı bir diyet içerisinde mutlarak her besin gurubu olmalı ve kişinin sağlık durumu ne gerektiriyorsa o baz alınarak düzenlenmelidir. Bunu en iyi işin uzmanı yani biz diyetisyenler yapabilmektedir.
Etrafınızdan, gazetelerden, internetten veya televizyondan duyduğunuz bilgilere şüphe ile yaklaşın. Şüphe etmek doğru bilgiye ulaşmak için bir araçtır. Aklınıza yatmayan durumları muhakkak araştırın ve imkanınız varsa farklı uzmanlara danışın.
Kendi başına diyete başlayanların önceliği kalori kısıtlamasından ziyade sağlıklı besinleri sağlıksız olanlar ile yer değiştirmek olmalı. Birçok insan zaten bu şekilde bir değişim ile günlük aldıkları kalori miktarını azaltmış olacaklardır. Örnek vermek gerekirse, ikindi arasında kahve ile yediğiniz çikolatayı hurma ile, lattenizin üzerindeki krema yerine ekstra süt köpüğü ile, kahvaltıdaki simit yerine 2-3 adet ceviz ile değişmeniz zaman içinde sizi hedefinize doğru yaklaştıracaktır.
Uzman Diyetisyen Orçun KÜRÜM
